Op het oog onschuldige verwondingen in huiselijke kring kunnen soms toch de aandacht en zorg van een wonddeskundige nodig hebben. De vinger op deze foto is van een vrouw van drieënzeventig jaar en een kettingrookster. Ze is gebeten door haar kat toen ze het dier onverwacht oppakte, die daarvan schrok. De beet is precies in het kootje van haar wijsvinger en heeft het gewricht en aanhechtingen daarbij beschadigd. De beschadiging in het gewricht wordt operatief hersteld en grondig gereinigd, waarna fysiotherapie volgt om haar te helpen de vinger weer te kunnen buigen en weer volledig te kunnen gebruiken. Voor de operatie is de wijsvinger bovenop het gewricht en aan de onderkant open gemaakt en weer gehecht. Aan de zijkant van het gewricht is een opening ontstaan waaruit wondvocht en pus komt.
Ronald Lau laat in deze casuïstiek zien hoe de genezing van een wond wordt belemmerd door een botontsteking, die later is opgetreden in het gewricht onder de wond, door een bot residu.
De casuïstiek is te lezen in het Nederlands Tijdschrift voor Wondzorg (nr.8 -2019)
Er zijn verschillende soorten zilververbanden op de markt die zich onderscheiden in de hoeveelheid zilverionen die per tijdseenheid wordt afgegeven aan het wondbed. Het geïmpregneerde zilver in de verschillende soorten verbanden (schuim, tulles, polyethyleen, hydrofiber, alginaat, koolstof), heeft een antibacteriële werking en maakt geen onderscheid in bacteriën. Resistente bacteriën en schimmels worden ook aangepakt. De antibacteriële werking berust op het feit dat door binding met specifieke proteïnen in de bacteriën de eigenschappen van de bacteriën worden veranderd waardoor ze versterven. De antibacteriële werking wordt pas actief wanneer het verband in contact komt met wondvocht.
Eigenschappen van de verschillende verschijningsvormen waarin zilver wordt gebruikt
Er zijn zilververbanden die behalve zilverionen aan het wondbed afgeven, ook wondvocht absorberen (schuim, hydrofiber, alginaat).
Er zijn ook verbanden waarbij de zilverionen gebonden zijn aan koolstof die omgeven is met een nylon buitenlaag. Dan doet dit verband dienst als soort filter zonder dat het zilver afgeeft aan het wondbed. Het neemt geen wondvocht op, laat alleen wondvocht door en de zilverionen (met koolstof) doen hun werk. Een secundair absorberend verband is nodig om het “gefilterde”wondvocht op te nemen. Het secundaire verband kan zo nodig enkele malen per dag gewisseld worden wanneer er veel exsudaat is terwijl het “filterverband” kan blijven zitten en eventueel één maal per dag gewisseld kan worden. Wanneer het exsudaat afneemt kan de verbandwisseling stapsgewijs verlengd worden. De ervaring heeft geleerd dat maximaal twee maal per week een verbandwisseling kan plaatsvinden wanneer er minder wondvochtproductie is.
De geïmpregneerde tulles geven zilver af aan het wondbed zonder wondvocht te absorberen. Daarom moet dit verband niet in een dubbele laag worden aangelegd omdat het wondvocht anders niet door de mazen in het secundaire absorberende verband kan worden opgenomen. De wond kan dan niet draineren.
Indicaties
• Zilververband kan gebruikt worden bij wonden met een vertraagde wondgenezing waarbij men denkt aan een microbiële overbelasting.
• Het gebruik van een zilververband ALTIJD met de behandelend arts bespreken.
Contra-indicaties
• Niet gebruiken bij patiënten met een overgevoeligheid voor zilver of het verbandmateriaal waarin het zilver geïmpregneerd is.
• Niet gebruiken bij MRI of bestraling
• Zilververbanden niet combineren met producten op oliebasis.
• Contact met elektrodes vermijden
• Zilver bevattende verbanden zijn nog niet zo lang op de markt. Tot nu toe is nog geen resistentie waargenomen.
• Er is wel resistentie waargenomen bij het gebruik van zilversulphadiazinezalf of zilvernitraat (al langer op de markt) bij brandwonden patiënten. De resistentie was alleen van korte duur.
• Enkele weken na het stoppen van de behandeling was geen resistentie meer waarneembaar.
• Er zijn aanwijzingen dat zilver sulphadiazine de epithelialisatie kan vertragen.
• Dit is bij de zilver geïmpregneerde verbandmaterialen nog niet waargenomen
Tot nu toe zijn er nog onvoldoende bewezen onderzoeken bekend waarbij aangetoond kan worden wat de invloed van de moderne zilververbanden op het functioneren van de cellen bij de mens heeft. Er is wel veel casuïstiek waarbij positieve resultaten van de wondgenezing worden aangegeven door de terugdringing van de microbiële belasting van het wondbed.
Belangrijk
• De zilververbanden hebben verschillende aanbreng technieken, die in de bijsluiter staan beschreven. Daarom deze eerst goed lezen.
• Het is belangrijk om te weten welke kant van het verband op de wond gelegd moet worden, want sommige verbanden hebben maar aan één kant de zilverlaag.
• Controleer in de bijsluiter of het verband al dan niet op maat geknipt mag worden.
• Bij te droge wonden eerst het zilververband bevochtigen alvorens het aan te brengen. Door het vocht worden de zilverionen actief. Soms is het ook nodig om het verband regelmatig vochtig te maken.
• Zilver alginaat verbanden alleen op exsudatieve wonden gebruiken. In dit geval is geen bevochtiging nodig, omdat het wondvocht dat al doet.
• Er zijn zilververbanden die een donkere verkleuring aan het wondbed geven en waarbij het exsudaat een donker aspect krijgt.