Een ander woord voor de voetproblemen bij mensen met diabetes is diabetische voet. Diabetes zorgt voor aantasting van de bloedvaten. Die raken beschadigd en de hele kleine bloedvaten (de haarvaatjes) kunnen zelfs dichtslibben. De bloedsomloop is daardoor niet meer goed. Bij het ontstaan van een diabetische voet gebeurt er nog wat anders. De zenuwen raken beschadigd (neuropathie) omdat de bloedglucose te vaak te hoog is geweest. Dit leidt tot minder gevoel in de voeten. Pijnprikkels worden niet meer gevoeld en wondjes dus niet meer opgemerkt. Een simpel wondje kan ongemerkt uitgroeien tot een ontsteking en een zweer (ulcus).
Er is geen twijfel over dat de diabetische voetwond moet worden gezien als een
gecompliceerde wond die snel en adequaat moet worden behandeld
Voetafwijkingen
Bij mensen met diabetes kunnen verschillende voetafwijkingen drukplekken veroorzaken op de voet. Op die drukplekken kunnen wondjes ontstaan.
Deze voetafwijkingen zijn bijvoorbeeld:
- een hamerteen
Dit is een misvorming van een van de tenen. - een holvoet
Hierbij staat de onderkant van de voet hol. - oedeem
Dit is een ophoping van vocht in de voet. - nagelmisvormingen
- klauwteen
Dit is een misvorming van een van de tenen. - een hallux valgus
Hierbij staat de grote teen schuin naar de tweede teen toe, waardoor een knobbel ontstaat - een charcot-voet
Dit is een afwijking aan de botten en gewrichten - misvormingen door ongelukken, erfelijke aandoeningen of chirurgie
Door minder gevoel in de voeten kunnen mensen ook in een andere houding gaan lopen. Dat kan op den duur leiden tot vormafwijkingen van voeten, drukplekken en ontstekingen, die vaak ongemerkt onder een eeltplek kunnen ontstaan.
Mensen met diabetes hebben een moeilijker wondgenezing. Mocht behandeling van de wond niet aanslaan, dan moet in het ergste geval een teen, een voet of zelfs grote delen van het been geamputeerd worden.
Bij drukplekken, eeltvorming op de voeten, problemen met het gevoel (neuropathie), problemen met de bloedvaten (ischemie) of als men eerder een wond of amputatie heeft gehad is het raadzaam om naar een huisarts te gaan. De huisarts zal dan doorverwijzen naar een specialist op het gebied van voeten. Dit kan zijn naar een medisch pedicure met diabetes aantekening of naar een diabetes podotherapeut.
Neuropatische wonden.
Dit zijn wonden die ontstaan op basis van een verstoring van het gevoel in de voet door zenuw beschadiging (neuropathie).
- Gevoelsverlies (doofheid en/of tintelingen)
- Het gevoel hebben op watten te lopen;
- Overgevoeligheid (brandende pijnen en het dekbed niet op de voeten kunnen verdragen);
- Het gevoel hebben dat de sok dubbel zit;
- Onzeker looppatroon/evenwichtsverlies, met name in het donker.
Dit zijn wonden die ontstaan op basis van een verstoring van de bloedtoevoer (ischemie, zuurstof tekort).
Neuro-ischemische wonden.
Dit zijn wonden die ontstaan op basis van een verstoring van het gevoel gecombineerd met een verstoring van de bloedtoevoer.
Mensen met diabetes en een chronische wond, hebben dikwijls tekenen van een infectie.
- Roodheid rondom de wond;
- Oedeem (dik worden van het gebied rond de wond);
- Uitvloed van niet helder vocht en /of pus;
- Minder prettige geur;
- Pijn.
Een publicatie waarbij 45 deskundigen zoals artsen, chirurgen, huisartsen, verpleegkundigen en podotherapeuten uit 23 landen betrokken zijn. Het is dus een internationale consensus en wordt door de Internationale Diabetes Federatie (IDF) ondersteund.
Afb: Meerdere disciplines die betrokken zijn bij de behandeling van de diabetische voet
Geraadpleegde bronnen:
- Diabetische voeten, digitaal informatie centrum
- Samenwerken helpt bij een 'diabetische voet' Nederlands Tijdschrift voor Wondzorg (NTVW) 2014;04(9):18-20
- https://www.haaglandenmc.nl/specialismen/ziektebeeld/behandeling-van-een-diabetische-voet
Interessante links
Alles over diabetes
Diabetische voeten,
ADA: American Diabetes Association
IWGDF: International Working Group on the Diabetic Foot
